Ελλάδα και Αριστερά: Η καταστροφή ως ευκαιρία! - του Στέλιου Ελληνιάδη

Δεν είναι που φτωχαίνει η χώρα. Είναι ο τρόπος που φτωχαίνει.

Γιατί θα μπορούσε η κοινωνία να ζει με λιγότερα. Κι αυτό θα ήταν ίσως καλύτερο γιαόλους. Για τους ανθρώπους, για το πολίτευμα, για τη φύση, για το παρόν και το μέλλον. Με ένα σπίτι ανά οικογένεια, με ένα αυτοκίνητο, με μία τηλεόραση, με το ίδιο κινητό τηλέφωνο φέτος, του χρόνου και του παραχρόνου. Λιγότερα περιττά και περισσευούμενα πράγματα, λιγότερα σκουπίδια, λιγότερα δάνεια, λιγότερα κομμένα δέντρα, λιγότερα αντιβιοτικά, λιγότερο τσιμέντο, λιγότερος ανταγωνισμός, λιγότερο άγχος. Για να έχει κανείς περισσότερο χρόνο, για να σκέφτεται, να περπατάει, να ξεκουράζεται, να διαβάζει, να αγαπάει, να τραγουδάει, να φροντίζει τους δικούς του και να μην αδιαφορεί για τους άλλους.
Η πτώχευση θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία να αναμορφώσουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε και τον τρόπο που ζούμε. Να αλλάξουμε τα δεδομένα που μας έχουν επιβάλλει, με τη θεοποίηση του κέρδους, με την τεχνητή ανάγκη για όλο και πιο πολλά, με την υποταγή στη διαφήμιση και το λάιφ στάιλ που κάνει πλουσιότερους τους πλούσιους και κλέβει την αληθινή ζωή από τους ανθρώπους. Η πτώχευση θα ήταν μια ευκαιρία να δώσουμε μια διαφορετική αξία στις ανθρώπινες σχέσεις, να τις αναθερμάνουμε και να τις αναβαθμίσουμε. Γιατί, τι θέλει ο άνθρωπος; Γιατί παλεύει κατά βάθος; Αφού είναι γνωστό και αποδεδειγμένο ότι όσα υλικά πράγματα κι αν αποκτήσει κανείς, η ψυχική του ισορροπία και η υγεία του εξαρτάται όχι από το πλήθος των πραγμάτων που έχει αγοράσει, αλλά από την αφθονία των αισθημάτων που έχει ανάγκη.
Είμαστε σε μια εποχή της ανθρώπινης ιστορίας που παράγονται πολύ περισσότερα πράγματα απ’ όσα χρειάζονται οι άνθρωποι, όλοι, στον κόσμο όλο, για να ζουν όμορφα και ευτυχισμένα, χωρίς βασικές υλικές στερήσεις. Το ότι δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν ούτε τα στοιχειώδη, ούτε μία πατάτα τη μέρα και ένα ποτήρι καθαρό νερό, δεν οφείλεται στην παγκόσμια έλλειψή τους. Οφείλεται στην άνιση κατανομή τους. Το ένα τρίτο των ειδών διατροφής με ημερομηνία λήξης που πάνε στις χωματερές κατ’ ευθείαν από τα σούπερ μάρκετ, θα έφταναν να διαθρέψουν χορταστικά τους υποσιτιζόμενους ανά την υφήλιο. Αλλά, το σύστημα, τα οργανωμένα συμφέροντα, το κέρδος, η ιδιοκτησία, δεν επιτρέπουν αυτό το εκ φύσεως και, για πολλούς, εκ θεού, δικαίωμα στη διατροφή να ικανοποιηθεί.

Πτωχεύσαμε γιατί παγιδευτήκαμε
Εμείς, ειδικά, που ζούμε στην Ευρώπη, έχουμε όλη την αφθονία στα πόδια μας, παρ’ όλη την ανισότητα που και στον αναπτυγμένο κόσμο είναι μεγάλη. Παγιδευτήκαμε και πτωχεύσαμε, λοιπόν, όχι γιατί λιγόστεψαν οι τροφές και τα σπίτια, ούτε γιατί ένα πρωί οι εργαζόμενοι αποφάσισαν ότι δεν χρειάζεται να εργάζονται, αλλά γιατί ενσωματωθήκαμε σε ένα σύστημα που βασίζεται στην ανισότητα και τον ανταγωνισμό, και ενδώσαμε σε έναν τρόπο ζωής που οδηγεί τις κοινωνίες σε κάθε είδους αδιέξοδα, κρίσεις και καταστροφές. Άχρηστα προϊόντα, κακόγουστες μόδες, ατομισμός και αντιπνευματικότητα φράκαραν και εκτροχίασαν τη ζωή μας. Ποτέ δεν είχαμε τόσα υλικά αγαθά όσα αποκτήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες και ποτέ δεν ήταν τόσοι πολλοί άνθρωποι με ψυχοφάρμακα, με εσωτερική κενότητα και αφόρητες μοναξιές.
Μας διέφυγε πως ό,τι και να αποκτήσουμε, όσο περισσότερα τετραγωνικά διαμέρισμα, όσο μεγαλύτερη ιπποδύναμη στην κουρσίτσα μας, όσο φαρδύτερες ντουλάπες για ρούχα που δεν φοράμε και όσο μεγαλύτερες οθόνες πλάσματος για να βλέπουμε τηλεόραση και DVD, κατά βάθος, κατά ύψος και κατά πλάτος, αυτό που έχουμε πιότερο ανάγκη, πέρα από ένα πιάτο φαΐ, ένα μπουκάλι νερό και μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας, είναι να αγαπάμε και να αγαπιόμαστε, να σεβόμαστε και να μας σέβονται, να δίνουμε και να μας δίνουν, να έχουμε λόγο σε κάθε τι που αφορά το βίο μας.
Τα χρειάζεσαι όλα αυτά που έχεις αποκτήσει; ρώτησα έναν εξαίρετο φίλο μου που έκανε πολύ μεγάλη περιουσία. Τίποτα δεν χρειάζομαι, απάντησε χωρίς δισταγμό. Μ’ αρέσει να τρώω κανένα ψάρι, να πίνω κρασί με δυο-τρεις φίλους, να παίζω καμιά πρέφα στο καφενείο, να μην χρωστάω και να είναι καλά η γυναίκα και τα παιδιά μου.
Τότε, γιατί όλα αυτά τα μεγαλεία; Από κεκτημένη ταχύτητα. Όταν μεγαλώναμε νομίζαμε ότι οι γυναίκες δεν θα μας θέλουν εάν δεν έχουμε χοντρό πορτοφόλι, ότι οι μπάτσοι θα μας φέρονται σαν σκουπίδια εάν είμαστε φτωχαδάκια και τα αφεντικά θα μας βρίζουνε και θα μας ταλαιπωρούν μέχρι να βγούμε στη σύνταξη, με λίγα λόγια ότι χωρίς λεφτά δεν θα είμαστε τίποτα. Στην πραγματικότητα, και στα φοιτητικά μου χρόνια που ήμουνα μπατιράκι και σήμερα που έχω «μεγαλεία», τα ίδια πράγματα χρειάζομαι για να είμαι καλά. Αλλά τώρα πώς να ξεμπλέξω;
Όσα υλικά αγαθά και να έχουμε, οι διατροφικές μας ανάγκες, οι συναισθηματικές μας ισορροπίες και οι κοινωνικές μας σχέσεις βρίσκονται στον πυρήνα της ψυχικής και σωματικής μας υγείας. Είτε είσαι πλούσιος είτε είσαι φτωχός, με ένα κομμάτι παστίτσιο χορταίνεις, μου είπε στα 16 μου ο ανεκτίμητος φίλος μου, ο Τάσος Φαληρέας, που άφησε το στίγμα του -στο σύντομο πέρασμά του από τη ζωή- στη δική μου συνείδηση και αρκετών άλλων ανθρώπων.

Η καταστροφή να γίνει ευκαιρία
Γι’ αυτό, είναι μεγάλη ευκαιρία, αυτή η σαρωτική πτώχευση που μας επιβάλλουν τα οργανωμένα συμφέροντα, να γινόταν αφετηρία μιας τολμηρής αναθεώρησης του τρόπου ζωής μας συνολικά. Σε άλλη βάση, όχι μόνο πιο συνετή στο ζήτημα των υλικών αγαθών, αλλά και πιο αποφασιστική στο επίπεδο της κυριαρχίας των άλλων, των λίγων και των ξένων, πάνω στη ζωή μας. Κι αυτό θα ήταν μια πραγματικά αριστερή πολιτική. Μια πολιτική που θα άρπαζε την ευκαιρία να αναδιαπαιδαγωγήσει τους πολίτες. Να συνέλθουν από την παραζάλη και τις ναρκώσεις, να ξαναστήσουν τη ζωή τους αλλιώτικα, να στηρίξουν ένα άλλο κοινωνικό μοντέλο, της αφθονίας, αλλά όχι της σπατάλης και της καταστροφής των πιο ευάλωτων, της φύσης και του περιβάλλοντος. Μια Αριστερά που δεν θα εξαντλεί το κοινωνικό της πρόταγμα και τη ρητορεία της παλεύοντας κόντρα στα Μνημόνια, αλλά θα θέτει ενώπιον όλων το εναλλακτικό της μοντέλο, που δεν θα είναι στενά οικονομίστικο, ούτε σκέτα διεκδικητικό. Όχι πως οι διεκδικήσεις δεν είναι σημαντικές. Κάθε άλλο. Αλλά, από μόνες τους, στην καλύτερη περίπτωση οδηγούν στην επιστροφή στο προηγούμενο αδιέξοδο μοντέλο, της κατανάλωσης και της αδιαφορίας για τα κοινά, της υποτίμησης των πραγματικών αναγκών, των υλικών, των κοινωνικών και των συναισθηματικών.
Αυτοί που μας πτωχεύουν βίαια το γνωρίζουν αυτό. Κι εκεί έχουν κάνει μεγάλες επενδύσεις. Κανένα μοντέλο οικονομικής εκμετάλλευσης δεν μπορεί να είναι βιώσιμο και αποδοτικό για την ολιγαρχική εξουσία, εάν δεν στηρίζεται από ένα πλαίσιο αλλοτρίωσης και αποδοχής του μοντέλου από την κοινωνία. Κανένα προτεινόμενο και επιβαλλόμενο λάιφ στάιλ δεν είναι αθώο. Είναι νευραλγικό εξάρτημα του συστήματος υποταγής και εκμετάλλευσης. Από τη μια χρησιμοποιούν όλο το μηχανισμό της σόου μπίζνες, τηλεοράσεις, περιοδικά, μόδες και αξεσουάρ, κι απ’ την άλλη, αλληλένδετα, χρησιμοποιούν δημοσιογράφους, συγγραφείς και πανεπιστημιακούς. Χωρίς αυτά, θα χρειαζόταν να καταφεύγουν στα όπλα και τις χούντες. Αλλά τέτοια «μέσα», βόμβες και σφαγές, είναι καταλληλότερα για την Ασία και την Αφρική. Στην Ευρώπη, είναι πιο κομψός ο έλεγχος και η καταστολή.
Και επειδή ξέρουν ότι η πτώχευση από μόνη της μπορεί να οδηγήσει μια κοινωνία σε άλλους μη ελεγχόμενους δρόμους, φροντίζουν να την αποδομήσουν σε τέτοιο σημείο, που να μην έχει εύκολα στηρίγματα για να ανακάμψει συλλογικά και συνολικά. Γι’ αυτό, αφενός διαλύουν τις υποδομές που συγκροτούν μια σύγχρονη κοινωνία και αφετέρου μεταφέρουν τον έλεγχο και το κέντρο λήψης των αποφάσεων στο εξωτερικό. Ώστε, η πτωχευμένη κοινωνία, ακόμα και στην περίπτωση που θα προσπαθούσε να ανακάμψει με τις δικές της δυνάμεις, να μην έχει δομές και δίκτυα, να μην έχει δικλείδες ασφαλείας, να μην έχει έδαφος να πατήσει, να είναι ακέφαλη. Να είναι εξαναγκασμένη να αρχίσει από το μηδέν, υπό το μηδέν, που σημαίνει ότι η όποια ανάκαμψη ή θα είναι ελεγχόμενη και στο ίδιο μοτίβο, αλλά με χειρότερους όρους από την προηγούμενη, ή θα είναι αργή, βασανιστική και μετ’ εμποδίων σε περίπτωση που η κοινωνία πάρει την προσπάθεια ανάκαμψης στα χέρια της. Δηλαδή, να είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.

Φτώχεια, αποδόμηση, εξάρτηση
Αυτά τα έχουν εφαρμόσει και συνεχίζουν με παραλλαγές να τα εφαρμόζουν σε βάρος των πιο αδύνατων. Όλες οι χώρες που ήταν κάτω από τον έλεγχο των μητροπόλεων, μερικές επί εκατονταετίες, όταν βγήκαν από το καθεστώς άμεσης εξάρτησης, μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο που έγιναν μεγάλες ανακατατάξεις δυνάμεων, δεν είχαν τίποτα αξιοποιήσιμο. Και, επιπλέον, είχαν χάσει πολύτιμο χρόνο. Έχασαν ολόκληρες φάσεις της εξέλιξης. Κρατήθηκαν στην καθυστέρηση, την εποχή που οι μητροπόλεις αναπτύσσονταν χωρίς δυνάστη να τις εμποδίζει. Αντιθέτως, όσες χώρες είχαν δυνάστη, έμειναν υπανάπτυκτες.
Όλη η Αφρική και όλη η Ασία, πάνω από τα 2/3 της ανθρωπότητας. Η άνοδος της Κίνας και της Ινδίας, με πληθυσμό στα 2,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους, καθίσταται εφικτή μόνο μετά την κατάκτηση της πλήρους ανεξαρτησίας τους από τους αποικιοκράτες, Άγγλους, Ιάπωνες κ.ά. Οι πιο μικρές χώρες, εξαντλημένες από την υπερεκμετάλλευση και τους αντιαποικιακούς αγώνες, χωρίς θεσμούς, δομές και δίκτυα μετά από δεκαετίες αποικιοκρατίας, και κάτω από τη διαρκή πίεση των ιμπεριαλιστών, δεν θα μπορούσαν να κερδίσουν το χαμένο χρόνο και το χαμένο έδαφος. Τρεις-τέσσερις απ’ αυτές, που χρησιμοποιούνται σαν παραδείγματα πετυχημένα, επιλέχτηκαν από τις μητροπόλεις να αναπτυχθούν, για γεωπολιτικούς λόγους, όπως η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν. Αλλά και οι κατεστραμμένες Γερμανία και Ιαπωνία αναπτύχθηκαν χάρη στους Αμερικάνους, σαν αντίβαρα στη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα.
Σήμερα, επιχειρείται το ξεχαρβάλωμα της Ελλάδας. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ και αργότερα στην Ε.Ε., αποτελούν γεωπολιτικές επιλογές, και δεν έχουν να κάνουν ούτε με την ένδοξη αρχαία μας ιστορία όπως πλασαρίστηκε εντέχνως, ούτε με το βαθμό ανάπτυξης όπως μεθοδεύτηκε με ψεύτικα στοιχεία. Επρόκειτο για πρόσκαιρη εξομοίωση, αφού δεν έπαψαν ποτέ να θεωρούν την Ελλάδα χώρα της περιφέρειας, δηλαδή, περισσότερο τριτοκοσμική παρά ευρωπαϊκή. Το είδαμε αυτό να επαναλαμβάνεται με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία κ.ά.
Τώρα, λοιπόν, επαναφέρουν βιαίως την Ελλάδα στην εποχή της αποικιοκρατίας και των διορισμένων κυβερνήσεων. Μία αποικία, όμως, δεν μπορεί να αποτελεί ολοκληρωμένο κράτος κατά τα πρότυπα των μητροπόλεων. Εξ ου και το ξεχαρβάλωμα. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Και για να το πετύχουν χρησιμοποιούν τους υποτελείς τους και επιστρατεύουν τις εφεδρείες τους, από την ακροδεξιά, αλλά και από την ενσωματωμένη Αριστερά, όπως κάνουν στις πρώην ανατολικές χώρες, αλλά και στην Ιταλία, την Ισπανία κι αλλού. Διαλύουν το κράτος που έτεινε να ομοιάσει με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Όποια δίκτυα, υποδομές και συστήματα υιοθετήθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, διαλύονται και καταργούνται βάσει σχεδίου.

Ξήλωμα και πούλημα
Αρχίσανε από την τοπική αυτοδιοίκηση, με τον «Καποδίστρια» και τον «Καλλικράτη». Έπρεπε να καταστραφούν ολοσχερώς οι κατώτατες και εγγύτερα στον πολίτη δομές δημοκρατίας και μονάδες οικονομίας. Οι δήμοι συγχωνεύτηκαν και οι κοινότητες μετατράπηκαν σε άνευρα «διαμερίσματα». Ακολούθησε η ληστεία του Χρηματιστηρίου για να μείνει ο πολίτης χωρίς οικονομίες κίνησης και ασφαλείας και να εξαρτηθεί από τα δάνεια των τραπεζών. Και με την ένταξη στην Ευρωζώνη αφαιρέθηκε κάθε δυνατότητα άσκησης ευέλικτης οικονομικής πολιτικής από τις κυβερνήσεις. Στη συνέχεια, ήρθαν τα Μνημόνια να επισφραγίσουν το «άδειασμα» της Ελλάδας και την πλήρη καθυπόταξή της στις διεθνείς τράπεζες. Στόχος της αποδόμησης του κράτους, οι θεσμοί, οι οργανισμοί κοινής ωφέλειας, οι τράπεζες και τα πάσης φύσεως δίκτυα. Στόχος της εξάρθρωσης της κοινωνίας, η γενική πτώση του βιοτικού επιπέδου, οικονομικού, κοινωνικού και πολιτισμικού.
Τα σχολεία κλείνουν, συγχωνεύονται και μεταφέρονται. Τα μουσικά και καλλιτεχνικά σχολεία, με χιλιάδες μαθητές σε όλη την Ελλάδα, που αποτέλεσαν, παρά την ελλιπή στελέχωσή τους, φυτώρια δημιουργικότητας, οδηγούνται στην κατάργησή τους. Τα νυχτερινά, τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, τα οποία επίσης είχαν μεγάλη ανταπόκριση, ανεβάζοντας το επίπεδο των λιγότερο προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων, συρρικνώνονται και απονεκρώνονται. Τα πανεπιστήμια που συνέβαλαν καθοριστικά στη δημιουργία και διαμόρφωση του ελληνικού κράτους, και είχαν μεγάλη συμμετοχή στην αναπτυξιακή διαδικασία, βγάζοντας εξαίρετους γιατρούς, νομικούς, μηχανικούς, φιλόλογους κ.λπ. υποχρηματοδοτούνται και χάνουν την πολύτιμη αυτονομία τους.
Τα νοσοκομεία επιστρέφουν στην εποχή των ράντζων, η περίθαλψη γίνεται ακριβή για όλους και οι ανασφάλιστοι, που δεν έχουν δωρεάν πρόσβαση στο σύστημα υγείας, μετριούνται ήδη σε εκατομμύρια. Οι απόφοιτοι των ιατρικών σχολών μεταναστεύουν μαζικά, αναγνωρισμένοι για το καλό τους επίπεδο από τα γερμανικά και βρετανικά νοσοκομεία. Οι μηχανικοί προσλαμβάνονται στα αραβικά εμιράτα και οι πιλότοι της Ολυμπιακής πετούν τα αεροπλάνα των Τουρκικών Αερογραμμών. Τα ασφαλιστικά ταμεία στερούνται τους ζωτικούς τους πόρους, από το κράτος και από τις εισφορές των εργαζομένων που λιγοστεύουν και των εργοδοτών που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Οι επικοινωνίες, ένας από τους πιο στρατηγικούς τομείς ενός σύγχρονου κράτους, πουλήθηκαν καθ’ ολοκληρίαν. Το ίδιο ξεπουλιέται κομμάτι-κομμάτι ο τομέας της ενέργειας στους ξένους. Σημειωτέον ότι σε όλες τις μητροπόλεις, από τη Γερμανία μέχρι την κορωνίδα της ιδιωτικής οικονομίας και της παγκοσμιοποίησης, τις ΗΠΑ, οι τομείς των επικοινωνιών, ενημέρωσης και ενέργειας, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, απαγορεύεται δια νόμου και δια ροπάλου να πουληθούν σε ξένους. Στην Αμερική, δεν υπάρχει ούτε μία εταιρία τηλεφώνων, ούτε ένα τηλεοπτικό κανάλι ή μία αντλία πετρελαίου, που να ανήκει σε ξένους.

Η χώρα του πάρ' τα όλα
Εδώ… πάρτε τα όλα, μα όλα! Αεροδρόμια, λιμάνια, ορυχεία, παραλίες, δάση, αρχαιολογικοί χώροι… μέχρι και το νερό προσπαθούν να ξεπουλήσουν οι εγκληματίες. Δεν έχουμε πια τράπεζες για να ασκηθεί εθνική πολιτική, όπως έγινε με τη βιομηχανία μέσα από την κρατική Εθνική Τράπεζα, την αγροτική παραγωγή μέσα από την κρατική Αγροτική Τράπεζα και το εμπόριο μέσα από την κρατική Εμπορική Τράπεζα. Ήδη, οι βιομηχανίες μειώθηκαν, τα εμπορικά δίκτυα αποσαθρώθηκαν, μαγαζιά και βιοτεχνίες χρεοκόπησαν, ευνοήθηκαν σκανδαλωδώς τα mall και η γη περνάει μέσα από την εκχώρηση των τραπεζών σε ξένους. Τα χωράφια και τα σπίτια μέσα από τις ιδιωτικές τράπεζες περνούν στην ιδιοκτησία των ξένων τοκογλύφων επενδυτών. Ξένες είναι και οι αλυσίδες τροφίμων, ξένα είναι και τα λεμόνια και οι πατάτες που τρώμε. Κανένα δίκτυο δεν θα μείνει ακέραιο και λειτουργικό, κανένας τομέας εθνικής σημασίας δεν θα μείνει απούλητος.
Και δεν είναι μόνο ότι η δημοκρατία χάνει όλα τα συστατικά της στοιχεία κι όλες οι αποφάσεις παίρνονται από ξένες κυβερνήσεις και εταιρίες. Είναι ότι το κράτος, η χώρα, η κοινωνία, η Ελλάδα μένει χωρίς κυριαρχία, χωρίς δικαιώματα πάνω στη δημόσια και ιδιωτική της περιουσία. Και ότι, διαλύονται και καταργούνται όλα τα εθνικά δίκτυα εκπαίδευσης, υγείας, ασφάλισης, ενέργειας, επικοινωνίας, μεταφοράς, εμπορίου, πρώτων υλών, τα πάντα που συνιστούν μια κρατική οντότητα.
Η Ελλάδα γίνεται ένα άδειο κουφάρι. Δεν της ανήκει τίποτα. Διοικείται με ντιρεκτίβες από ξένα κέντρα εξουσίας και λογοδοτεί στα δικαστήρια του Λουξεμβούργου. Οι υπουργοί και πρωθυπουργοί είναι απλώς υπάλληλοι. Η Βουλή θυμίζει μουσείο ιστορίας. Και η κοινωνία, χωρίς θεσμούς, χωρίς δίκτυα, χωρίς δομές και υποδομές, δεν έχει ιστούς, δεν έχει νεύρα, δεν έχει αρθρώσεις, δεν έχει κόκαλα. Όπως η Ουγκάντα, το Τσαντ, η Ρουάντα, το Μάλι και ο Νίγηρας, ίσως και χειρότερα…
Οι «πατριώτες», ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος, και όλο το κακό συναπάντημα, δεν πτωχεύουν μόνο τους Έλληνες, καταργούν την ίδια την Ελλάδα!

Στέλιος Ελληνιάδης

ΠΗΓΗ: http://edromos.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=13394%3A%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AC-%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE-%CF%89%CF%82-%CE%B5%CF%85%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%AF%CE%B1

Κ.Πρέβε: “Η Αυτοκρατορία δεν ανοίγει μια νέα φάση στην κριτική σκέψη αλλά, αντίθετα, την κλείνει”

Κ.Πρέβε: “Η Αυτοκρατορία δεν ανοίγει μια νέα φάση στην κριτική σκέψη αλλά, αντίθετα, την κλείνει”

Στη μνήμη του Costanzo Preve

Μια κριτική στην “Αυτοκρατορία” των Α. Νέγκρι και Μ. Χαρντ.

Συνέντευξη του Κ. Πρέβε στην εφημερίδα Προλεταριακή Σημαία.

ΠΣ: Η Αυτοκρατορία των Νέγκρι και Χαρτ εμφανίζεται σε μια εποχή που έχουν τεθεί μια σειρά θεωρητικά και πολιτικά ζητήματα όπως αυτά της εθνικής κυριαρχίας, του έθνους-κράτους, της μετεξέλιξης του ιμπεριαλισμού, της παγκοσμιοποίησης κ.λπ. Πώς συνεισφέρει το συγκεκριμένο βιβλίο σ’ αυτόν τον προβληματισμό και ποιες τάσεις ή απόψεις ενισχύει;

Κοστάντζο Πρέβε: Η Αυτοκρατορία των Νέγκρι και Χαρτ δεν συμβάλλει -δυστυχώς- σε μια σωστή διατύπωση των τεσσάρων θεμάτων της ερώτησης. Σχετικά με την εθνική κυριαρχία και το εθνικό κράτος ισχυρίζεται ότι και τα δύο βρίσκονται εξαντλημένα και εξαφανίζονται αλλά αυτό το γεγονός δεν είναι ένα κακό πράγμα, γιατί οδηγεί στην πλήρη καπιταλιστική ενιαιοποίηση του κόσμου, κι αυτό για τους Νέγκρι και Χαρτ είναι η μοναδική δυνατή προϋπόθεση για τον κομμουνισμό. Σ’ ό,τι αφορά τη μετεξέλιξη του ιμπεριαλισμού και της παγκοσμιοποίησης, ισχυρίζονται ότι η παγκοσμιοποίηση δεν οδηγεί στη μετατροπή του ιμπεριαλισμού αλλά στο οριστικό του τέλος. Είμαστε -λένε- σε μια αυτοκρατορική εποχή δίχως ιμπεριαλισμό, σε μια παγκοσμιοποιημένη αυτοκρατορία, αποεδαφοποιημένη (σ.σ. δίχως εθνικό κέντρο) της οποίας οι ΗΠΑ δεν είναι το κυρίαρχο κέντρο αλλά μόνο ένα είδος ένοπλης αστυνομίας. Προσωπικά, δεν συμφωνώ με καμία απ’ αυτές τις δύο θέσεις. Αντιθέτως, μου φαίνεται ότι τα τελευταία γεγονότα (ιδιαίτερα) επιβεβαιώνουν πλήρως την κεντρικότητα της ιμπεριαλιστικής τάξης.

ΠΣ: Ποια τα γενικά χαρακτηριστικά κατά τους Νέγκρι και Χαρτ της Αυτοκρατορίας;

Κοστάντζο Πρέβε: Όπως είναι γνωστό, ο Μαρξ υποστήριξε ότι οι δύο βασικές τάξεις του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής είναι η αστική τάξη και το προλεταριάτο. Ο Νέγκρι και ο Χαρτ τοποθετούν στη θέση της κατηγορίας (της έννοιας) αστική τάξη την αυτοκρατορία και στη θέση της κατηγορίας του προλεταριάτου εκείνη του πλήθους. Επ’ ευκαιρία, θέλω να κάνω μερικές παρατηρήσεις:
Καταρχήν ο Νέγκρι και ο Χαρτ δεν θα μπορούσαν να προτείνουν αυτές τις ριζικές τροποποιήσεις των αρχικών κατηγοριών του Μαρξ εάν αυτές δεν είχαν οπωσδήποτε μπει ήδη σε μια ιστορική κρίση. Σ’ ότι αφορά την αστική τάξη, πρόκειται για μια ουσιαστικά ιστορική κατηγορία γεννημένη το 1700, που αναπτύχθηκε το 1800 και 1900 αλλά σήμερα είναι σε κρίση. Εγώ σκέφτομαι ότι πράγματι ζούμε ένα είδος μετα-αστικού καπιταλισμού, με την έννοια ότι ο τρόπος καπιταλιστικής παραγωγής αναπαράγεται σήμερα με μια κυρίαρχη τάξη που δεν έχει πια τα χαρακτηριστικά της κλασικής αστικής τάξης. Κατά την άποψή μου, ο Μπους κι ο Μπερλουσκόνι δεν είναι πια αληθινοί “αστοί” παρά μόνο με την έννοια ότι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ατομικών ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής.
Σ’ ότι αφορά το προλεταριάτο, η παλιά εργατική τάξη των κεντρικών ιμπεριαλιστικών χωρών μου φαίνεται τώρα πια ότι στρατηγικά ενσωματώθηκε, ενώ νέα κοινωνικά, εκμεταλλευόμενα υποκείμενα, όπως οι φτωχοί μετανάστες ή οι εποχικοί ελαστικοί εργαζόμενοι, αναπτύσσουν μορφές πολιτικής και κοινωνικής συνείδησης πολύ διαφορετικές από εκείνες που προέβλεπε ο κλασικός μαρξισμός.
Κατά δεύτερο λόγο, νομίζω ότι ο Νέγκρι και ο Χαρτ απαντούν σ’ ένα αληθινό πρόβλημα με μια ψεύτικη απάντηση. Το αληθινό πρόβλημα είναι η αναγκαιότητα να επαναπροσδιοριστεί ριζικά τόσο η αστική τάξη όσο και το προλεταριάτο. Η ψεύτικη απάντηση είναι το να σκέφτεσαι ότι έλυσες στα γρήγορα το ζήτημα με τις δύο κενές και γενικόλογες κατηγορίες της αυτοκρατορίας και του πλήθους.

ΠΣ: Μπορούμε να βρούμε ομοιότητες και διαφορές με παλιότερες θεωρίες όπως αυτή του υπεριμπεριαλισμού ή του κέντρου-περιφέρειας ή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού;

Κοστάντζο Πρέβε: Ας δούμε με τη σειρά τις τρεις αναφερόμενες από την ερώτηση θεωρίες.
Σ’ ό,τι αφορά τη θεωρία του υπεριμπεριαλισμού, δεν πρόκειται για μια αυτή καθ’ εαυτή θεωρία, αλλά για μια υπόθεση που έκανε ο Κάουτσκι στην εποχή του και η οποία κριτικαρίστηκε με σφοδρότητα από τον Λένιν.
Η θεωρία των Νέγκρι και Χαρτ, κατά την άποψή μου, παρουσιάζει επιφανειακές ομοιότητες αλλά στην πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ο Νέγκρι δεν σκέφτεται ούτε ότι οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν τη μοναδική ιμπεριαλιστική δύναμη που υπάρχει εξαιτίας της υπεροχής της σε στρατιωτική δύναμη, ούτε ότι υπάρχει ένα είδος καρτέλ ή κάποιου τραστ στρατιωτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων (ΗΠΑ, Ευρώπη, Ιαπωνία κ.λπ.) Ο Νέγκρι σκέφτεται ότι η αυτοκρατορία είναι μια καθαρά καπιταλιστική πραγματικότητα κατά μια έννοια ανώνυμη και απρόσωπη.
Σ’ ό,τι αφορά τη λεγόμενη θεωρία κέντρου-περιφέρειας. Το βιβλίο των Νέγκρι και Χαρτ την απορρίπτει φανερά με μια σαφή πολεμική. Η αυτοκρατορία περιλαμβάνει προφανώς πλούσιες οικονομικές ζώνες και φτωχές οικονομικές ζώνες, αλλά είναι ουσιαστικά ενιαιοποιημένες από οικονομικά και χρηματιστηριακά ρεύματα και προπαντός από τα νέα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα.
Σ’ ότι αφορά τη λεγόμενη θεωρία του ολοκληρωτικού καπιταλισμού (που στην Ελλάδα υποστηρίζεται από το ΝΑΡ και την εφημερίδα Πριν) η ομοιότητα είναι μόνο επιφανειακή. Είναι αλήθεια ότι επίσης για τους Νέγκρι και Χαρτ ο καπιταλισμός εξαπλώθηκε μ’ ένα τρόπο ολοκληρωτικό σ’ όλους τους τομείς της κοινωνικής αναπαραγωγής (τηλεοπτικά μαγειρέματα, όπως εκείνα των ΜΜΕ, του ελεύθερου χρόνου, της γενετικής κ.λπ.). Αλλά, στη θεωρία του ολοκληρωτικού καπιταλισμού η κατηγορία του ιμπεριαλισμού παραμένει κεντρική ενώ για τους Νέγκρι και Χαρτ αυτή η κατηγορία αποκλείεται.

ΠΣ: Η Αυτοκρατορία έχει μια “ιδιότυπη” άποψη για το ρόλο των ΗΠΑ στο νέο κόσμο. Αν έχουμε κατανοήσει σωστά, οι Νέγκρι και Χαρτ υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει σήμερα ένα κυρίαρχο ιμπεριαλιστικό κέντρο. Πώς κρίνετε αυτή την άποψη;

Κοστάντζο Πρέβε: Όλο το βιβλίο των Νέγκρι και Χαρτ είναι οικοδομημένο στη βάση της υπόθεσης ότι δεν υπάρχει πια ένα ιμπεριαλιστικό κέντρο κυρίαρχο και συνεπώς αυτοί απορρίπτουν τη θέση της “αμερικάνικης αυτοκρατορίας” ως μοναδικής υπαρκτής δύναμης. Είμαι, προφανώς, ενάντιος στο σύνολο μιας τέτοιας υπόθεσης αλλά αυτή μας προσκαλεί πάντα, εάν θέλουμε να την απορρίψουμε, στο να ξεκαθαρίσουμε καλύτερα τη δική μας αντίληψη επί του προκειμένου. Προσωπικά, νομίζω ότι η θεωρία του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό είναι, κατά μια έννοια, πιο επίκαιρη από εκείνη του Μαρξ για τον καπιταλισμό. Φυσικά είναι επίσης κι εκείνη του Μαρξ επίκαιρη αλλά είναι δυνατόν σήμερα να τρέφουμε στρατηγικές αυταπάτες για τη δομική επαναστατική ικανότητα (και συνακόλουθα όχι μόνο για την ικανότητα αντίστασης ενάντια στην εκμετάλλευση στους τόπους δουλειάς) του προλεταριάτου και της εργατικής τάξης της φάμπρικας. Στην περίπτωση του Λένιν, αντίθετα, η κατηγορία ιμπεριαλισμός παραμένει απολύτως επίκαιρη και διαφωτιστική κι ο κοντινός (και, δυστυχώς, πιθανός) πόλεμος του Ιράκ μας τον θυμίζει συνεχώς. Παρά ταύτα, ο Λένιν ανέπτυξε τη θεωρία του στη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, όταν υπήρχε ένας διπλός ανταγωνισμός, οικονομικός και στρατιωτικός, ανάμεσα σε δυνάμεις συγκρίσιμες (Αγγλία, Γερμανία, Ρωσία, ΗΠΑ κ.λπ.). Σήμερα παραμένει ο οικονομικός ανταγωνισμός ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις αλλά δεν υπάρχει πια, για τώρα, εκείνος ο στρατιωτικός, γιατί οι ΗΠΑ διαθέτουν μια υπερέχουσα στρατιωτική ισχύ, ακόμη και πολιτισμικά κατόρθωσαν να επιβάλουν τα πρότυπα της ζωής τους (γαστρονομικά, μουσικά, ένδυσης, ερωτικά κ.λπ.) στην παγκόσμια νεολαία. Πρόκειται για ριζικούς ιστορικούς νεωτερισμούς σε σχέση με την εποχή του Λένιν.

ΠΣ: Τι σημαίνει για τους Νέγκρι και Χαρτ το νέο ιστορικό υποκείμενο που σχεδόν ανακαλείται στην ιστορική δράση από το παρελθόν; Πρόκειται για το πλήθος (multitudine) που, σύμφωνα με αυτά που γνωρίζουμε, πρωτοαναφέρθηκε από τον Σπινόζα. Τι ρόλο επιφυλάσσουν για το “πλήθος” οι συγγραφείς;

Κοστάντζο Πρέβε: Η ερώτηση θέτει το πρόβλημα του νέου κοινωνικού αντικαπιταλιστικού υποκειμένου που χαρακτηρίζει την παρούσα εποχή. Είναι καλό να καταλάβουμε αμέσως ότι η λεγόμενη “multitudine” των Νέγκρι και Χαρτ δεν είναι το κοινωνικό σύνολο όλων των καταπιεσμένων και περιθωριοποιημένων του κόσμου αλλά είναι η κοινωνική εκδήλωση της έννοιας της γενικής διανόησης (general intellect) του Μαρξ, δηλαδή ένα κοινωνικό υποκείμενο που ενσωματώνει όλες τις διανοητικές δυνάμεις, τις επιστημονικές, της νέας υλικής και άυλης εργασίας.
Δύοντας η κλασική εργατική τάξη, ο Νέγκρι υποστηρίζει το Κεφάλαιο και τα Γκρουντρίσε. Η αναφορά, ωστόσο, στον Σπινόζα είναι μονάχα τυπική και όχι σημαντική.
Από μια διαλεκτική άποψη, η θεωρία του νέου αντικαπιταλιστικού κοινωνικού υποκειμένου μπορεί να ιδωθεί τόσο σαν το μέγιστο της ρήξης με τον κλασικό μαρξισμό όσο σαν το μέγιστο της συνέχειας και της κορωνίδας του. Ας ξεκαθαρίσουμε όμως αυτό το σημείο, γιατί είναι ίσως το πλέον αποφασιστικό.
Πρόκειται για το μέγιστο της ρήξης, γιατί αυτή η νέα multitudine-general intellect έρχεται σε ρήξη αποφασιστικά με όλα τα επαναστατικά κοινωνικά υποκείμενα του κλασικού μαρξισμού (προλεταριάτο, εργατική τάξη, συμμαχία της εργατικής τάξης με τους φτωχούς αγρότες, συμμαχία της εργατικής τάξης με τη μικροαστική, τους φτωχούς αγρότες του Τρίτου Κόσμου, ιστορικό μπλοκ του Γκράμσι, νέοι, γυναίκες, φοιτητές κ.λπ.) Πρόκειται όμως για το μέγιστο της συνέχειας, γιατί το πρόβλημα του επαναστατικού υποκειμένου συνεχίζει να είναι διατυπωμένο με τρόπο κοινωνιολογικό, ως υποκείμενο που προσδιορίζεται από δομικές κοινωνικές συνιστώσες, παρά να είναι προσδιορισμένο ανθρωπολογικά, όπως εγώ πιστεύω ότι πρέπει να γίνεται, και ιδιαίτερα με αυτό τον τρόπο, δηλαδή ως ένα σύνολο αντικαπιταλιστικών συμπεριφορών που οικοδομείται διαμέσω μιας ευρείας αντίληψης κι όχι οικονομικίστικα από μια πολιτική κουλτούρα. Μ’ αυτή την έννοια, ο Νέγκρι συνεχίζει να είναι ο αρχηγός των “ιταλών εργατιστών” της δεκαετίας του ’60. Άλλαξαν τα πάντα για να μην αλλάξει τίποτε, όπως στο διήγημα του Γατόπαρδου. Πριν ήταν εργάτης-μάζα, μετά ο κοινωνικός εργάτης, τέλος η multitudine.

ΠΣ: Η άποψη των συγγραφέων ότι όλες οι κοινωνικές αντιφάσεις και ταξικές αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις “εσωτερικοποιούνται” στο κεφάλαιο, δηλαδή όλα γίνονται …κεφάλαιο, πέρα από τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, εγείρει και σοβαρά φιλοσοφικά ζητήματα. Πώς βλέπετε το ζήτημα αυτό;

Κοστάντζο Πρέβε: Το ζήτημα των φιλοσοφικών προϋποθέσεων των Νέγκρι-Χαρτ είναι αλήθεια θεμελιακό. Είναι αλήθεια ότι τα πάντα “εσωτερικοποιούνται” στο Κεφάλαιο αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι για τον Νέγκρι αυτή η “εσωτερικοποίηση” δεν οδηγεί στο καπιταλιστικό τέλος της Ιστορίας του Φουκουγιάμα αλλά σε μια κατάσταση κομμουνισμού δίχως επανάσταση. Στη θέση της επανάστασης έχουμε την εσωτερικοποίηση, είναι όμως επίσης επιβεβαίωση αυτό της επιθυμίας του πλήθους (multitudine).
Η φιλοσοφική βάση του Νέγκρι είναι η γαλλική φιλοσοφία των Φουκώ, Ντελέζ, Γκατταρί. Τέλος του υποκειμένου, τέλος του ουμανισμού, τέλος της συνείδησης. Η επιθυμία αντικαθιστά τόσο την απόλαυση όσο και τη λογική. Στο βιβλίο του ο Νέγκρι χρησιμοποιεί συνεχώς μεταφορές εκκλησιαστικές. Η επιθυμία του “πλήθους” είναι “θεοδημιουργική” δηλαδή δημιουργεί Θεό. Η οντολογία δεν είναι συνείδηση της πραγματικότητας αλλά ακριβώς παράγωγο της πραγματικότητας. Επιδιώκεται το ξεπέρασμα κάθε διάκρισης ανάμεσα σε ανθρώπινα όντα, ζώα και οργανισμούς της κυβερνητικής.
Όλα αυτά μπορεί να φαίνονται απίστευτα και πράγματι, για μένα, είναι. Αλλά υπάρχει μια λογική σ’ αυτή την τρέλα και τότε είναι η κορωνίδα και το μέγιστο σημείο μιας τάσης πολιτισμικής μεταμοντέρνας και ανορθολογιστικής, που διαρκεί εδώ και τριάντα χρόνια και η οποία θεωρεί ότι αυτό είναι το ιστορικό τίμημα που πρέπει να πληρωθεί για την πολιτική και πολιτισμική χρεοκοπία του ιστορικού κομμουνισμού του εννιακόσια και όλων των προσπαθειών να τον μεταρρυθμίσουν πριν από τη διάλυσή του, τόσο από τα δεξιά (ευρωκομμουνισμός) όσο κι από τα αριστερά (σκέψη Μάο Τσε Τουγκ). Προσωπικά πιστεύω ότι η επιτυχία ενός βιβλίου όπως Η Αυτοκρατορία δεν ανοίγει μια νέα φάση στην κριτική σκέψη αλλά, αντίθετα, την κλείνει. Αυτή τουλάχιστον είναι η δική μου ειλικρινής ελπίδα. Πρόκειται για το κλείσιμο ενός κύκλου που άνοιξε το 1968 που έγινε πιστευτό ότι θα λύσει την κρίση του μαρξισμού με δόσεις πάντα μεγαλύτερες από υποκειμενισμό και απολογία της τεχνολογίας. Εάν λαθεύω, τότε το πράγμα είναι βαρύ, γιατί οφείλουμε να υπομείνουμε ακόμη αυτό τον μακρύ ανορθολογικό υποκειμενισμό.

ΠΣ: Στη χώρα μας, μέχρι στιγμής, δεν έχει μεταφραστεί το βιβλίο των Νέγκρι και Χαρτ εκτός από ορισμένες παρουσιάσεις και περιορισμένες προδημοσιεύσεις. Ποια ήταν η υποδοχή που αντιμετώπισε στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ;

Κοστάντζο Πρέβε: Διάβασα πολλές παρουσιάσεις των Νέγκρι-Χαρτ στις κύριες γλώσσες της Ευρώπης. Γενικά η εναπομείνασα κοινότητα της μαρξιστικής διανόησης ήταν πολύ κριτική και αρνητική. Θετικές είναι, αντίθετα, οι αντιδράσεις στο περιβάλλον των λεγόμενων “κοινωνικών κέντρων” της πολιτισμικής πληροφόρησης των μεγάλων καπιταλιστικών εφημερίδων κι αυτό αποτελεί για μένα μια σαφή επιβεβαίωση του “αβλαβούς” χαρακτήρα του βιβλίου. Σε μια πραγματικότητα που κυριαρχείται από τον πιο άγριο ιμπεριαλισμό των μοντέρνων καιρών το να υπερασπίζεσαι ότι δεν υπάρχει πια ο ιμπεριαλισμός δεν μπορεί παρά να γίνεται αντικείμενο υποδοχής με πολύ χαρά και ικανοποίηση από τους ίδιους τους ιμπεριαλιστές.

ΠΣ: Η Αυτοκρατορία κυκλοφόρησε σε μια περίοδο έντονων αντιπαραθέσεων για τον προσανατολισμό του κινήματος ενάντια στην “παγκοσμιοποίηση”. Κατά τη γνώμη σας οι συγγραφείς προτείνουν κάποιο δρόμο και ποιον γι αυτό το κίνημα αλλά και γενικότερα;

Κοστάντζο Πρέβε: Δεν πιστεύω ότι το βιβλίο των Νέγκρι και Χαρτ θα έχει κάποια σημασία στο να καθορίσει τους προσανατολισμούς του λεγόμενου “κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης” ή το no-global. Η λογική αυτού του κινήματος θα συνεχίσει να χαρακτηρίζεται ουσιαστικά από δύο κυρίαρχα ρεύματα, πότε συγκλίνοντα και πότε αποκλίνοντα, ανάλογα με την ιστορική συγκυρία. Δηλαδή, ένα ρεύμα οπορτουνισμού και ένα επαναστατικό ρεύμα. Προσωπικά, από τη στιγμή που δεν πίστεψα ποτέ κι ούτε πιστεύω ότι αυτό το κίνημα αποτελεί το νέο παγκόσμιο αντικαπιταλιστικό υποκείμενο και νομίζω ότι όποιος το πιστεύει πέφτει σε μια τρομακτική αυταπάτη, νομίζω ότι και τα δύο ρεύματα οφείλουν ακόμη να παραμείνουν για πολύ μέσα σ’ αυτό το κίνημα. Αυτό το κίνημα αφ’ εαυτού του δεν είναι επαναστατικό και γι αυτό σκέφτομαι ότι θα ήταν λάθος να μπούμε σε μια δυναμική “απόσχισης” όπως εκείνης ανάμεσα στους μενσεβίκους και τους μπολσεβίκους της εποχής του Λένιν. Πρόκειται για ένα κίνημα ιστορικά προσωρινό και όχι στρατηγικό και γι αυτό θαρρώ ότι είναι αναγκαίο να παραμείνουμε μέσα δίχως ν’ ακολουθήσουμε ανώφελες “εκκαθαρίσεις”. Ως κίνημα ενάντια στον πόλεμο θα μπορούσε να είναι καλό και ωφέλιμο και θα ήταν ανόητο να το αγνοήσουμε.

Για μια περαιτέρω μελέτη πάνω στις θέσεις του Πρέβε για την Παγκοσμιοποίηση και τον ιμπεριαλισμό η εισήγηση του Ιταλού Φιλόσοφου και συγγραφέα Costanzo Preve, και έγινε στη Διεθνή Σύσκεψη της Πρωτοβουλίας Θεσσαλονίκη Αντίσταση 2003 (29/11, 30/11 και 1/12 2002) στο πολιτικό καφενείο.

ΠΗΓΗ: http://ilesxi.wordpress.com/2013/11/24/%CE%BA-%CF%80%CF%81%CE%AD%CE%B2%CE%B5-%CE%B7-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%AF%CE%B3%CE%B5%CE%B9-%CE%BC%CE%B9/

Αστοί και προλετάριοι...

...τι Δεξιά και Αριστερά; Πσσστ, μεταξύ μας - εδώ που τα λέμε - πάντα η αντίθεση θα είναι (ένας λαϊκός θεός, ξέρει μέχρι πότε)  αστοί και προλετάριοι. Μόνο που στην Ελλάδα, δεν είχαμε ποτέ, ούτε γνήσιους αστούς, ούτε γνήσιους προλετάριους... τρέχα γύρευε δηλαδή. Άντε να βγεις κι από την κρίση, τώρα.

La lega... των γυναικών!

Για τις γυναίκες που αγωνίζονται...

Ιταλικό λαϊκό τραγούδι από την περιοχή Εμίλια Ρομάνα. Το τραγούδησαν οι καλλιεργητές γης στους ορυζώνες της PoValley. Ηχητικό σύμβολο της εξέγερσης των ακτημόνων χωρικών ενάντια στα αφεντικά τους, στα τέλη του 

 19ου αιώνα, όταν άρχισαν να δημιουργούνται τα συνδικάτα.

Στην ταινία του Bernardo Bertolucci 1900, οι αγρότες με την Άννα στην πρώτη γραμμή, διαδήλωναν ενάντια στην έξωση των αγροτών από τους πλούσιους γαιοκτήμονες επειδή δεν τηρούσαν τις συμφωνίες τους. Το τραγούδι συντρόφευε την στιγμή της εξέγερσης...

Το σκάνδαλο ‘Ψυχαργώς’ στην μνημονιακή ολοκλήρωσή του: Ιδιωτικοποίηση της Ψυχικής Υγείας και εξαθλίωση των ψυχικά πασχόντων

αντίσταση στην διάλυση της δημόσιας ψυχικής υγείας

σημαίνει διεκδίκηση ενός χειραφετητικού συστήματος

που αποκαθιστά τον Λόγο και τα δικαιώματα

των συνανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία

Ένα προμελετημένο έγκλημα βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη στη χώρο της Ψυχικής Υγείας, με την αδίστακτη εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών μέσω του μνημονίου, που οδηγούν με ραγδαίους ρυθμούς στην περαιτέρω κοινωνική απόρριψη/εξοστρακισμό των ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας, μέσα από την πλήρη και στοχευμένη απεξάρθρωση/διάλυση του συστήματος των δημόσιων υπηρεσιών και την αντικατάστασή τους από πλήρως ιδιωτικοποιημένες υπηρεσίες, κερδοσκοπικές και δήθεν «μη κερδοσκοπικές» (ΜΚΟ), όπου πρόσβαση θα έχουν μόνο όσοι θα μπορούν να πληρώσουν.

Το «σύμφωνο Λυκουρέντζου-Αντόρ», στο οποίο προβλέπεται το «κλείσιμο των ψυχιατρείων» (ΨΝΑ, Δρομοκαίτειο, ΨΝΘ) μέχρι το τέλος του 2015, είναι ακριβώς το σύμφωνο αυτής της ιδιωτικοποίησης, καθώς η δέσμευση για το fasttrack κλείσιμο των δημόσιων ψυχιατρείων «πληρώθηκε», από τη ΕΕ, με 105 εκ. ευρώ για την διάσωση των ΜΚΟ της ψυχικής υγείας για τρία χρόνια, έτσι ώστε να στηριχτεί η διαδικασία του κλεισίματος και ταυτόχρονα να δοθεί ο χρόνος στις ΜΚΟ για να βρουν (όσες από αυτές καταφέρουν να βρουν) τρόπους επιβίωσης και πηγές χρηματοδότησης, ώστε, από το 2016, να υποκαταστήσουν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των δημόσιων υπηρεσιών. Πηγές χρηματοδότησης μη κρατικές, πλέον, αλλά από τα ίδια τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας που λαμβάνουν τις υπηρεσίες τους Από αυτή την άποψη, δεν ήταν χωρίς αποτέλεσμα τα «πάνω-κάτω» τα ταξίδια στελεχών των κρατικοδίαιτων επιχειρήσεων του Δικτύου ‘Αργώς’, από τους διαδρόμους του Υπουργείου στις Βρυξέλλες, μέχρις ότου επιτευχθεί το σύμφωνο.

Η επίκληση των προ 15ετίας τεθέντων στόχων του ‘Ψυχαργώς’ για το «κλείσιμο των ψυχιατρείων το 2015» είναι καθαρά προσχηματική καθώς καμιά από τις προϋποθέσεις που θα έκαναν δυνατό το «κλείσιμο» δεν πραγματοποιήθηκε: ούτε οι εκάστοτε ηγεσίες του Υπουργείου είχαν ποτέ μια συγκροτημένη πολιτική για την Ψυχική Υγεία στην κατεύθυνση ενός «βασισμένου στην κοινότητα» συστήματος, ούτε η ψυχιατρική κοινότητα, στην πλειονότητά της, έδειξε ενδιαφέρον για μια ψυχιατρική μεταρρύθμιση ως ξεπέρασμα του κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος, προς μια ψυχιατρική «κουλτούρα, πρακτική και σύστημα» συνυφασμένων με την αποκατάσταση του Λόγου και των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία.

Βέβαια, για να γίνει δυνατή η όποια συζήτηση και για να ξεσκεπαστούν τα όποια άλλοθι της στυγνής εφαρμογής των περικοπών του μνημονίου, πρέπει να ξεκαθαριστεί τι εννοεί ο καθένας με το «κλείσιμο του ψυχιατρείου» : εννοεί την υπέρβαση της ιδρυματικής ψυχιατρικής και του ψυχιατρικού παραδείγματος στο οποίο βασίζεται, προς ένα ολοκληρωμένο, βασισμένο στην κοινότητα, δίκτυο υπηρεσιών, έτσι ώστε το «κλείσιμο του ψυχιατρείου» να έλθει όταν οι υπηρεσίες που θα το αντικαταστήσουν θα έχουν ήδη μπει σε λειτουργία (δηλαδή, την Αποιδρυματοποίηση), ή εννοεί την απλή κατάργησή του, στη λογική της Απονοσοκομειοποίησης, με το πέταγμα ασθενών και προσωπικού στο δρόμο και το πέρασμα μεγάλου μέρους των λειτουργιών του στον ιδιωτικό τομέα;

Σε κάθε περίπτωση, η «ελληνική ψυχιατρική μεταρρύθμιση» μετατράπηκε - με πλυντήριο και την λεγόμενη «Κοινωνική Ψυχιατρική» - σε μιαν απλή χωροταξική μετεγκατάσταση της ιδρυματικής ψυχιατρικής στην κοινότητα. Μεταστέγαση, δηλαδή, των χρονίως νοσηλευομένων των ψυχιατρείων σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές, ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευόμενα διαμερίσματα. Δομές που συχνά αναπαράγουν την ιδρυματική λογική, χωρίς καμιά αλλαγή του «παραδείγματος», καμιά αλλαγή του «τρόπου σκέψης και πράξης» της ψυχιατρικής, καμιά συστημική αλλαγή: απόδειξη ότι το 55% των νοσηλειών πανελλαδικά εξακολουθούν να είναι ακούσιες.

Δεν έγιναν ποτέ τα «ολοκληρωμένα δίκτυα των κοινοτικών υπηρεσιών» (με ΚΨΥ κλπ), που θεωρούνται προϋπόθεση για το κλείσιμο των ψυχιατρείων. Δεν έχει γίνει, «παραμονές του κλεισίματος», ούτε καν το πρώτο (και εκ των ουκ άνευ) βήμα στην όποια διαδικασία ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, που είναι η τομεοποίηση των υπηρεσιών.

Αυτό που δημιουργήθηκε είναι ένα νεο-ιδρυματικό σύστημα, όπου, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αναπαράγεται η ιδρυματική καθημερινότητα, η αφαίρεση του Λόγου και της ελευθερίας των «φιλοξενούμενων», ή των «χρηστών» των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με όρους και συνθήκες όπου δεν υπάρχει ο άνθρωπος ως ύπαρξη με τις ανάγκες της, αλλά, ιδιαίτερα στις μέρες μας, αποκλειστικά η εκπλήρωση των μνημονιακών δεσμεύσεων.

Εμπειρίες/νησίδες, όπως, μεταξύ άλλων, αυτή του ψυχιατρείου Χανίων στην Κρήτη, του οποίου το κλείσιμο συνοδεύτηκε, σε σημαντικό βαθμό, από την δημιουργία δικτύου τομεοποιημένων, εναλλακτικών κοινοτικών υπηρεσιών, δεν αποτελούν παρά εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Ηδη από την δεκαετία του ΄90 παρατηρούμε την σταδιακή εμφάνιση πολιτικών και πρακτικών ιδιωτικοποίησης της δημόσιας φροντίδας ψυχικής υγείας. Από το 2000, με το ‘Ψυχαργώς’, η ιδιωτικοποίηση παίρνει τη μορφή της ραγδαίας ανάπτυξης τόσο του κρατικοδίαιτου «μη-κυβερνητικού» τομέα, όσο και του εμπορευματοποιημένου παραδοσιακού ιδιωτικού ψυχιατρικού τομέα.

Ο πακτωλός κοινοτικών κονδυλίων για την λεγόμενη «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» και η «αγωνία» της απορρόφησης των διαθέσιμων κονδυλίων αποτελούν τα οχήματα επιτάχυνσης της λεγόμενης «αποασυλοποίησης», του δήθεν εκσυγχρονισμού, αλλά και της μετάβασης σε σχέδια και πρακτικές όχι με οδηγό την αλλαγή του επιστημονικού παραδείγματος και την Αποϊδρυματοποίηση, αλλά την συνέχιση της διαχείρισης των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία από ειδικούς, πολιτικούς και επιχειρηματίες, δηλαδή την κατασκευή νέων χώρων κοινωνικού αποκλεισμού.

Ο «τρίτος πυλώνας», οι «μη κυβερνητικές» οργανώσεις, γνωρίζει πρωτοφανή ανάπτυξη. Βασικό χαρακτηριστικό αυτού του πυλώνα - σε πείσμα ακόμα και της ιστορικής προέλευσης των πραγματικών μη-κυβερνητικών οργανώσεων ως πολιτικά και οικονομικά ανεξάρτητα από κυβερνήσεις και οικονομικά συμφέροντα κινήματα - η χρηματοδότησή τους από δημόσιους, εθνικούς και κοινοτικούς, πόρους.

Οι «εκθέσεις ιδεών» διαφόρων εμπειρογνωμόνων για την «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» στην Ελλάδα συγκροτούν περισσότερο βιβλιογραφικά αναγνώσματα ξένων εμπειριών και άλλοθι απορρόφησης κονδυλίων παρά Εθνικά Σχέδια για μιαν άλλη συνάντηση με τον ψυχικό πόνο και τους ψυχικά πάσχοντες. συνανθρώπους μας. Στην πραγματικότητα, ο ρόλος των αρμόδιων οργάνων από πλευράς ΕΕ ήταν η διασφάλιση της ύπαρξης και της ενίσχυσης των ΜΚΟ, ως μέρους μιας κίνησης ιδιωτικοποίησης και βαθμιαίας απόσυρσης (και ταυτόχρονα αυστηρής λογιστικής προσέγγισης) του δημόσιου σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, καθώς και η μέσω δήθεν «κριτικών επισημάνσεων» διασφάλιση της απορρόφησης των κονδυλίων, για ένα δυσλειτουργικό νεο-ιδρυματικό μόρφωμα, για το οποίο καμιά πλευρά, ούτε αυτοί που έλαβαν το χρήμα, ούτε αυτοί που το έδιναν, δεν μπορούν τώρα να υποκρίνονται ότι «δεν ήξεραν», επί τόσα χρόνια, τι γινόταν, τι ήταν αυτό που παράγονταν, τι ήταν αυτό στο οποίο συναινούσαν να παράγεται..

Είναι σαφές ότι αυτό που επιβάλλει την τρέχουσα πολιτική του Υπουργείου δεν είναι η προ 15ετίας δέσμευση για το «κλείσιμο των ψυχιατρείων» ως προϊόντος της (μόνο ως ανέκδοτο, πλέον) «ολοκλήρωσης της μεταρρύθμισης», αλλά η μνημονιακή δέσμευση για προσαρμογή (σύνθλιψη) και της Ψυχικής Υγείας στη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Στην πλήρη, λογιστικού τύπου προσαρμογή της Ψυχικής Υγείας στους «διατιθέμενους πόρους», δηλαδή, σε μηδενικούς πόρους, γιατί μόνο αυτούς διαθέτει το σύστημα για τους ψυχικά πάσχοντες και όλες γενικά τις κοινωνικές ομάδες (σήμερα πια, για την πλειονότητα της κοινωνίας) που αντιμετωπίζει ως αντιπαραγωγικές, ως κοινωνικό βάρος και περιττές.

Η πολιτική για την Ψυχική Υγεία, όπως για την Υγεία γενικότερα, συμπυκνώνεται στα θέσφατα που, με το γνωστό του τρόπο, εκφράζει ο Υπουργός Υγείας Αδ. Γεωργιάδης : «Δεν είναι ώρα για το κράτος ν΄ αυξήσει τις δομές του αλλά να τις μειώσει», «οι δομές που θα μείνουν, θα λειτουργούν με τη μορφή των ιδιωτικών σε ένα βαθμό», «ο ιδιωτικός τομέας είναι πολύ πιο αποτελεσματικός από τον Δημόσιο», «να δούμε ποια (δομές ψυχ. υγείας) μπορούμε να χρηματοδοτούμε και ποια όχι», «δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση όλων των πολιτών στην Υγεία» κοκ.

Το σχέδιο που υλοποιούν είναι αυτό της ‘Αναθεώρησης του Ψυχαργώς’, που συνέταξε επιτροπή που είχε συστήσει ο τότε Υπουργός Υγείας Λοβέρδος, αποτελούμενη από γνωστούς ιδιοκτήτες ΜΚΟ, που έχουν συντελέσει στην ιδιωτικοποίηση της Ψυχικής Υγείας (και οι οποίοι ποντάρουν στην περαιτέρω ιδιωτικοποίησής της), καθώς και από «πάντα πρόθυμους» συνεργάτες από τα ψυχιατρεία.

Αυτό που προβλέπεται είναι η εκχώρηση των πάντων, ακόμα και των Κέντρων Ψυχικής Υγείας, στον ιδιωτικό τομέα και η ανάθεση στο Δημόσιο μόνο της επιτήρησης/φύλαξης των «ακαταλογίστων» του άρθρου 69 (αν και, ακόμα και γι΄ αυτό, αφήνονται παράθυρα να το αναλάβουν ιδιωτικές εταιρείες), καθώς και της νοσηλείας «οξέων περιστατικών» σε μονάδες «δημόσιων» νοσοκομείων. Είναι ένα σχέδιο/όχημα της ιδιωτικοποίησης, της συρρίκνωσης/συγχώνευσης υπαρχόντων μονάδων, απολύσεων του προσωπικού και πετάγματος των ασθενών στους δρόμους.

Ηδη, η μια υπουργική εγκύκλιος/απόφαση μετά την άλλη επιχειρούν να επιβάλλουν ένα όχι απλά «κλείσιμο», αλλά μια ταχεία, όπως-όπως, εκδίωξη (μετακίνηση, όπως το λένε) των ασθενών χρόνιας παραμονής από τα ψυχιατρεία - πολλών εξ΄ αυτών σε ιδρύματα/κολαστήρια «προνοιακού» τύπου, όπως των Λεχαινών κλπ, αλλά και στο δρόμο. Πρόκειται όχι για μια «μετάβαση σε στεγαστικές δομές», που απαιτεί τους χρόνους της, το εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο και τις κατάλληλες δομές, αλλά για «έξωση» – μια έξωση σε άμεσο συγχρονισμό με την «έξωση» του προσωπικού, με τις διαθεσιμότητες/κινητικότητες που ετοιμάζονται και οι οποίες κάνουν το όλο εγχείρημα πιστό αντίγραφο της πολιτικής του πρώτου διδάξαντος στην Καλιφόρνια της δεκαετίας του 60, του μετέπειτα προέδρου των ΕΠΑ Ρ. Ρήγκαν, όταν έκλεισε τα ψυχιατρεία, απέλυσε το προσωπικό και πέταξε τους ασθενείς στο δρόμο. Σήμερα, ωστόσο, πρόκειται για ένα εγχείρημα που προοιωνίζεται να έχει πολύ χειρότερα αποτελέσματα, ακόμα και από αυτά που είχε εκείνο, που έδωσε, τότε, το όνομά του (ρηγκανισμός) στις πρακτικές αυτής της διαδεδομένης, έκτοτε, ανά την υφήλιο και νεοφιλελεύθερης κοπής, Απονοσοκομειοποίησης.

Μια από αυτές τις εγκυκλίους επιτάσσει ανώτατα όρια χρόνου νοσηλείας για τους νοσηλευόμενους στις ψυχιατρικές μονάδες, σε λογικές όπου η μείωση του χρόνου νοσηλείας δεν θα σημαίνει το ξεπέρασμα των πρακτικών εγκλεισμού και ιδρυματισμού και την στήριξη στην κοινότητα, αλλά την ταχεία καταστολή της «οξείας ψυχοπαθολογίας» - έχει ήδη μπει στα σκαριά η επέκταση της χρήσης του ηλεκτροσόκ - και το «γρήγορο εξιτήριο», με όποιες συνέπειες κι΄ αν έχει αυτό για τον ασθενή. Προβλέπει, επίσης, και διαδικασίες που θα επιτρέπουν στο μέλλον και την έξωση από τις στεγαστικές δομές, με κριτήρια που πάντα θα είναι σε θέση να επινοούνται, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Καθώς με την ταχεία, όπως – όπως, πλήρωση των λιγοστών κενών θέσεων στις όποιες στεγαστικές δομές, δεν θα υπάρχει, στο προσεχές μέλλον, δυνατότητα φιλοξενίας σ΄ αυτές και με δεδομένη την ανυπαρξία κοινοτικών μονάδων «στήριξης στον τόπο κατοικίας» των ανθρώπων που θα παίρνουν το «γρήγορο εξιτήριο» (αλλά και κοινωνικών παροχών για να μπορούν να τραφούν, να έχουν πρόσβαση στη θεραπεία τους και γενικά να επιβιώσουν), το ήδη υπαρκτό φαινόμενο της «περιστρεφόμενης πόρτας» θα γίνει ο κανόνας : η εναλλαγή του κοινωνικού αποκλεισμού με τον εγκλεισμό, νοσηλεία για γρήγορη καταστολή και «έλεγχο των συμπτωμάτων» και επιστροφή στο «χώρο του κοινωνικού αποκλεισμού» για όσο διάστημα η ψυχική οδύνη δεν γίνεται «ενοχλητική», έτσι ώστε να γίνει «αντικείμενο προσοχής» και να κινητοποιήσει τους σχετικούς μηχανισμούς του κοινωνικού ελέγχου.

Θεωρούμε ότι η απάντηση σ΄ αυτή την ανθρωπιστική καταστροφή που προωθεί με την πολιτική της η τωρινή ηγεσία του Υπουργείου Υγείας (και η οποία, στα περιεχόμενά της, αγγίζει και δομικά σχετίζεται με τις αντιλήψεις της Χρυσής Αυγής περί «στείρωσης και ευθανασίας των ψυχικά πασχόντων»), δεν είναι η υπεράσπιση του ψυχιατρείου (ενός άκρως αντιθεραπευτικού και κατασταλτικού θεσμού), αλλά η πιο σθεναρή από ποτέ διεκδίκηση της ουσίας αυτού που ήταν πάντοτε η υπέρβαση του ψυχιατρείου: η κατάργηση της ιδρυματικής βίας, των εξουσιαστικών σχέσεων, των πρακτικών του εγκλεισμού, η αποκατάσταση του Λόγου και των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, η δημιουργία των όρων για ισότιμο διάλογο μεταξύ θεραπευτών και θεραπευομένων, η λήψη μέτρων για αξιοπρεπή κοινωνική, αλλά και εργασιακή, ένταξη, ο ενεργός πρωταγωνιστικός ρόλος των λειτουργών και των άμεσα ενδιαφερομένων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία στις διαδικασίες μετασχηματισμού και ξεπεράσματος του ιδρύματος, ενάντια σε άνωθεν διαδικασίες διοικητικού κλεισίματος και αδειάσματος του ψυχιατρείου, η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας κοκ.

Αυτές οι διαδικασίες είναι ασυμβίβαστες με οποιαδήποτε έννοια διαθεσιμότητας/κινητικότητας/απολύσεων του προσωπικού, και, αντίθετα, απαιτούν προσλήψεις προσωπικού.

Είναι ασυμβίβαστες με την επικείμενη παρακράτηση των συντάξεων των φιλοξενουμένων σε στεγαστικές δομές.

Είναι ασυμβίβαστες με την ύπαρξη ανασφάλιστων ψυχικά πασχόντων (και όχι μόνο), με τους ποικίλους περιορισμούς/εμπόδια/μειώσεις στις συντάξεις και τα επιδόματά τους, στην ανυπαρξία ευκαιριών εργασιακής ένταξης, συνεταιριστικών ή άλλων.

Είναι ασυμβίβαστες με την εγκαθιδρυμένη αδιαφορία για την μη εφαρμογή της όποιας νομοθεσίας προάγει την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους (για την ακούσια νοσηλεία, την δικαστική συμπαράσταση κλπ).

Θεωρούμε ότι πρέπει άμεσα να υπάρξει ένα πλατύ μέτωπο, ένα κίνημα «από τα κάτω», των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία, λειτουργών των υπηρεσιών, οικογενειών, κοινωνικών κινημάτων, για να μην περάσουν αυτά τα εν τη ουσία ανθρωποκτόνα σχέδια. Να είναι το κίνημα αυτό μια ουσιαστική στιγμή στην διαδικασία αποκατάστασης του Λόγου των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία και των δικαιωμάτων τους - ένα εκ των οποίων είναι η άμεση ακύρωση, με νομοθετική πράξη, της παρακράτησης των συντάξεων.
Να διεκδικηθεί η άμεση ακύρωση του «συμφώνου Λυκουρέντζου-Αντόρ» και όλων των μνημονιακών πολιτικών που κρύβονται πίσω από αυτό.

Να υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση για την Ψυχική Υγεία και ολοκλήρωση του μετασχηματισμού και της υπέρβασης των ψυχιατρείων, στην λογική της Αποιδρυματοποίησης και όχι της Απονοσοκομειοποίησης και του απλού «κλεισίματος».

Να μην υπάρξει καμιά διαθεσιμότητα/κινητικότητα/απόλυση και αντίθετα, να γίνουν προσλήψεις του αναγκαίου προσωπικού. Ολο το προσωπικό των ψυχιατρείων είναι αναγκαίο (και μάλιστα, δεν επαρκεί) για έναν ουσιαστικό μετασχηματισμό του συστήματος ψυχικής υγείας, πέρα από το ψυχιατρικό ίδρυμα.

Να μπει φραγμός στην ιδιωτικοποίηση της Ψυχικής Υγείας και να διασφαλιστεί ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας της. Να αναλάβει το Δημόσιο όλες τις δομές και τις υπηρεσίες των ΜΚΟ, που έχουν γίνει με κρατικές και κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας του προσωπικού και η αξιοπρεπής και θεραπευτική φιλοξενία των ενοίκων.

Καταλαβαίνουμε ότι όλα τα παραπάνω σημαίνουν ανατροπή του μνημονίου. Σημαίνουν μαζική αντίσταση και πολιτικές ανατροπές.

Αλλά «δεν υπάρχει άλλος δρόμος» προκειμένου ν΄ αποφευχθεί η «μαζική ευθανασία» που ετοιμάζουν.

7 Νοέμβρη 2013

Γιώργος Αστρινάκης, Δ/ντής ψυχίατρος, Δρομοκαίτειο

Γιώργος Κοκκινάκος, Δ/ντής ψυχίατρος, ΚΨΥ Χανίων

Κατερίνα Μάτσα, ψυχίατρος, τ. Δ/ντρια 18 Ανω, ΨΝΑ

Θόδωρος Μεγαλοοικονόμου, Δ/ντής ψυχίατρος ΨΝΑ

Κώστας Μπαϊρακτάρης, αν. καθηγητής, Τμήμα Ψυχολογίας, ΑΠΘ

Το Πολυτεχνείο και η ..."φωνή"!

Μέρες Πολυτεχνείου. Μέρες επετείου. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, να συμμετέχει σε σχολικές "γιορτές" για την επέτειο του Πολυτεχνείου, αυτό που ξεχωρίζω είναι η αμηχανία μου να... συμμετέχω. Μόνο τα τραγούδια του Λοίζου και του Μίκη, έκαναν ανεκτή την σχολική γιορτή, στ'αυτιά μου και στα μάτια του νου μου. Ένα συναίσθημα παράξενο, οι μέρες εκείνες. Το Πολυτεχνείο, δεν μας ανήκε, δεν ήταν ιδιοκτησία μας. Η ιδιοκτησία του, είναι ... κλοπή.

Πολύ φασαρία, κομματικός ναρκισσισμός και ...εφηβική έπαρση. Κοιτούσα ότι συνέβαινε, από μια απόσταση, νιώθοντας - ίσως και αυστηρά - την ύβρη που αναδυόταν από εκείνες τις γιορτές. Οι ΠΑΣΟΚΟΙ με ντουντούκες, αυριανοί "πρασινοφρουροί" και κομματικοί προπαγανδιστές, να εξαργυρώνουν, όπως και οι μεγάλοι, την λαϊκή ρίζα και αγωνιστικότητα, των προηγούμενων χρόνων. Οι ΚΝΙΤΕΣ, με το προσφιλές καπέλωμα της εξέγερσης και της επετείου, ξέπλεναν, κάθε χρόνο, εκείνο το ιστορικό πια, δημοσίευμα της ηγεσίας τους, για τους "300 προβοκάτορες του Ρουφογάλη". Oι ΟΝΝΕΔΙΤΕΣ, η ΜΑΚΙ για την ακρίβεια, σχεδόν πάντα έξω από τα σχολεία της περιοχής, να αμφισβητούν τον αγώνα και τους νεκρούς, πριν καταλήξουν οι γιορτές μας, συχνά, σε σκαμπίλια και κλωτσιές με τους κομματικούς Ρείντζερς και τους Κενταύρους. 

Σα να έψαχνα τις απόλυτες έννοιες και αλήθειες. Να ξορκίσω το αυριανό βόλεμα και τον κομφορμισμό, που έβλεπα να βγαίνει στην επιφάνεια, μέσα από υπερβολές. Θα υπερασπίζονταν οι φίλοι μου, αύριο, την κληρονομιά εκείνης της κοντινής μας γενιάς; 

"Είμαστε άοπλοι, είμαστε άοπλοι"

Η δική μου τελετουργία, ξεκινούσε, μετά, στο σπίτι. Μακριά, απ'ολα, τα προηγούμενα. Η φωνή του Δημήτρη του Παπαχρήστου, υπέροχο στοιχειό, στις προσμονές της προσωπικής και κοινωνικής ανατροπής. Δυνατή και καθάρια, με λυγμό για τον τόπο και την εξέγερση των καταπιεσμένων και της νεολαίας. Σε χρόνο, ανύποπτο,  είχα μαγνητοφωνήσει σε κασέτα, ένα ραδιοφωνικό αφιέρωμα στο Πολυτεχνείο, με πρωταγωνιστή αυτή την φωνή, τη φωνή της απόγνωσης και ταυτόχρονα της ελπίδας. Όταν τέλειωναν οι παράτες, έκλεινα την πόρτα και όλο το "Πολυτεχνείο", κλεινόταν σε μια μαγνητοταινία. Το μονοφωνικό Philips, απελευθέρωνε στιγμές μοναδικές. Συγκίνηση, βούρκωμα, ελπίδα. Χαροποιό πένθος. Κάθαρση. Αποτίμηση και φόρος τιμής. Για το Πολυτεχνείο, που δεν ήτανε γιορτή...  Για το τώρα, που πάλι "άοπλοι" είμαστε...

                                                                                                                     Δ. Ναπ. Γ 

                                                                                                                             

Η ακροδεξιά πάνω από την Ευρώπη - Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Πηγή: Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου – «Επίκαιρα»

Η καταθλιπτική συναίνεση Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς σε πολιτικές λιτοτητας γιγαντώνει ρεύματα όπως το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, που τείνει να αναδειχθεί στη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της Γαλλίας

Στην Καλιφόρνια υπάρχει από το 1956 η λεγόμενη «Εταιρεία Επίπεδης Γης» («Flat Earth Society»). Τα μέλη της έχουν βαλθεί να αποδείξουν με «επιστημονικά» επιχειρήματα ότι η διαδεδομένη πεποίθηση που θέλει σφαιροειδή το γαλάζιο πλανήτη μας είναι μύθος, ένα προϊόν της πολιτιστικής βιομηχανίας του Χόλιγουντ, το οποίο εδραιώθηκε με τη συνενοχή αργυρώνητων επιστημόνων και αδίστακτων κυβερνήσεων. Η εν λόγω εταιρεία -η οποία περιέργως διέλαθε της προσοχής τηλεοπτικών πλασιέ «επιστημονικών» βιβλίων του κύρους ενός Δημοσθένη Λιακόπουλου ή ενός Αδωνι Γεωργιάδη- υποστηρίζει ότι στην πραγματικότητα ζούμε πάνω σ’έναν κυκλικό δίσκο, το κέντρο του οποίου αποτελεί το Βόρειο Πόλο και το παγωμένο τείχος, που ορθώνεται στην περίμετρο του, τον Νότιο.

Εξίσου τολμηρό έργο με εκείνο των οπαδών της Επίπεδης Γης επωμίζονται αυτές τις μέρες οι εκπρόσωποι της δικομματικής κυβέρνησης στην Ελλάδα, οι οποίοι λανσάρουν μια άκρως εικονοκλαστική ερμηνεία του φαινομένου «Χρυσή Αυγή».
Η κοινή λογική λέει ότι δεν έγιναν ξαφνικά νεοναζί 426.000 Έλληνες, εκτοξεύοντας κοντά στο 7% μια μέχρι πρότινος λούμπεν περιθωριακή οργάνωση. Και ότι τα άνθη του κακού δεν θα είχαν ανθίσει οργιαστικά αν δεν υπήρχε το γόνιμο έδαφος της οικονομικής κρίσης, η οποία πήρε διαστάσεις κοινωνικής καταστροφής και εθνικής ταπείνωσης χάρη στην πολιτική της τρόικας και των μνημονιακών κυβερνήσεων.

Αλλά τι ανάγκη θα είχαμε από την επιστήμη, αν η κοινή λογική αρκούσε για να ερμηνεύσει τα επιφαινόμενα; Όχι, μας λένε οι φωστήρες της κυβέρνησης, η οικονομική κρίση και τα Μνημόνια δεν έχουν καμία σχέση με την άνοδο της Χρυσής Αυγής – αντιθέτως, εκείνη που φταίει είναι η Αριστερά, που υπονομεύει τον κοινοβουλευτισμό και ηρωοποιεί τη βία. Απόδειξη ότι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που επίσης επλήγησαν από την κρίση, δεν είδαμε παρόμοια, δηλητηριώδη «φρούτα». Αλήθεια;

Η Ακροδεξιά στην πολιτική

Πολύ νωρίτερα από την Ελλάδα, σειρά ευρωπαϊκών χωρών, ακόμη και της «πρώτης ταχύτητας», συγκλονίστηκαν από την ορμητική εισβολή της Ακροδεξιάς στην πολιτική τους σκηνή. Ανεξάρτητα από τις εθνικές ιδιομορφίες του φαινομένου, το υπόστρωμα είναι λίγο πολύ το ίδιο: η απότομη μεγέθυνση παραδοσιακά περιθωριακών ρευμάτων, όπως το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας ή τα ξενοφοβικά κόμματα της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης, συμπίπτει χρονικά με την κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους, τη χρόνια μαζική ανεργία και τη διόγκωση των μεταναστευτικών ρευμάτων, που σέρνει μαζί της η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Η διεθνής κρίση που ξεκίνησε το 2008 δεν αποτέλεσε παρά τον καταλύτη, ο οποίος επιτάχυνε αυτή την προϋπάρχουσα παθογένεια των ευρωπαϊκών Δημοκρατιών.

Τον περασμένο μήνα, το ακροδεξιό ξενοφοβικό Κόμμα της Προόδου της Σιβ Γένσεν στη Νορβηγία απέσπασε το 16,3% των ψήφων και ετοιμάζεται να συμμετάσχει σε κυβέρνηση μειοψηφίας, σε συνεργασία με το «επίσημο» συντηρητικό κόμμα της Έρνα Σόλμπεργκ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου ήταν οι πρώτες μετά την αποφράδα 22α Ιουλίου του 2011, όταν ένα πρώην μέλος του Κόμματος της Προόδου, ο παρανοϊκός Άντερς Μπρέιβικ, σκότωσε εν ψυχρώ εβδομήντα επτά νέους σε κατασκήνωση του Εργατικού Κόμματος. Το γεγονός αυτό θα έπρεπε να προβληματίσει σοβαρά στην Ελλάδα όσους θεωρούν ότι η λαϊκή κατακραυγή για ένα φρικτό έγκλημα και τα αστυνομικά μέτρα που οφείλει να λάβει το κράτος αρκούν για να συρρικνώσουν την Ακροδεξιά.

Εξίσου ανησυχητική διαγράφεται η εικόνα στην Αυστρία.Το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας, υπό τον Γεργκ Χάιντερ, είχε προκαλέσει σοκ στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη το 1999, όταν απέσπασε το 26,9% των ψήφων και σχημάτισε κυβέρνηση συνεργασίας με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα.
Η μετατροπή της «αντισυστημικής» Ακροδεξιάς σε κυβερνώσα δύναμη της στοίχισε πανάκριβα εκλογικά, με αποτέλεσμα στην επόμενη αναμέτρηση το Κόμμα της Ελευθερίας να κατρακυλήσει στο 10%. Ωστόσο, η ύφεση των τελευταίων χρόνων και ιδιαίτερα η κρίση της Ευρωζώνης αναζωογόνησαν την αντιευρωπαϊκή Ακροδεξιά της Αυστρίας, η οποία αναδείχθηκε στο τρίτο κόμμα με 20,5% και διεκδικεί εκ νέου κυβερνητικό ρόλο.

«Τρόμος» στη Γαλλία

Αλλά οι πιο θεαματικές εξελίξεις κυοφορούνται στη Γαλλία, τον παραδοσιακό πολιτικό αρχιτέκτονα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Με σημαία την έξοδο της χώρας από το ευρώ και τη σκληρή πολιτική του σε θέματα μετανάστευσης και ασφάλειας, το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν σάρωσε στον α” γύρο των τοπικών εκλογών της 6ης Οκτωβρίου στην περιοχή Μπρινιόλ, εξασφαλίζοντας το 40,4% των ψήφων, έναντι 20,7% της Κεντροδεξιάς και 14,6% του κοινού υποψηφίου Σοσιαλιστών – Κομουνιστών.
Λίγες μέρες αργότερα, δημοσκόπηση του ινστιτούτου IFOP ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου του 2014 πάγωσε το αίμα των γαλλικών ελίτ: το Εθνικό Μέτωπο έρχεται πρώτο με 24% προτιμήσεων ψήφου, έναντι 22% του γκωλικού κόμματος UMP και μόλις 19% των κυβερνώντων Σοσιαλιστών.

Με άλλα λόγια, το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο διεκδικεί με σοβαρές αξιώσεις την ηγεμονία στον ευρύτερο συντηρητικό χώρο από τους Γκωλικούς, οι οποίοι, πανικόβλητοι, εξετάζουν το ενδεχόμενο να ανασύρουν από την εφεδρεία τον Νικολά Σαρκοζί, σε μια προσπάθεια να αντιστρέψουν τη φορά των πραγμάτων. Θα πει κανείς ότι δεν μπορεί να εξισώνονται ξενοφοβικά μεν πλην νομιμόφρονα ρεύματα όπως εκείνο της κυρίας Λεπέν, με μια εγκληματική νεοναζιστική οργάνωση όπως η Χρυσή Αυγή.

Ασφαλώς υπάρχουν διαφορές, όχι όμως απόλυτες. Η Χρυσή Αυγή αποτελεί την ακρότατη εκδοχή της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς, ακριβώς επειδή οι συνθήκες που βιώνει η Ελλάδα είναι σε υπερθετικό βαθμό ακραίες: μια χώρα που από το καταναλωτικό αμόκ της προηγούμενης δεκαετίας βρέθηκε ξαφνικά στα Τάρταρα, με την ανεργία στο 27% και τους κεντρικούς της δρόμους να μετατρέπονται σε νεκροταφεία εμπορικών καταστημάτων. Ρόλο έπαιξαν επίσης η παραδοσιακή διάβρωση του κρατικού μηχανισμού από φασίζοντα στοιχεία -από τους δωσίλογους που ανακυκλώθηκαν μετά τον Εμφύλιο μέχρι τους συνεργάτες της Χρυσής Αυγής στην ΕΥΠ και την Αστυνομία-, όπως και η αυτοκτονία του ΛΑΟΣ με τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση Παπαδήμου.

Σε πείσμα αυτών των ιδιομορφιών, ισχύει για την Ελλάδα ό,τι και για την υπόλοιπη Ευρώπη: η σύγχρονη Ακροδεξιά, με τη μια ή την άλλη μορφή, επωφελείται από τη σύγκλιση των δύο μεγάλων παραδοσιακών παρατάξεων, Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς, σε ένα ελιτίστικο, ολιγαρχικό «Κέντρο», που αποξενώνει ευρύτατα λαϊκά στρώματα και περιφρονεί αφ” υψηλού τις αγωνίες τους.

Στη Γερμανία, οι Σοσιαλδημοκράτες του Σρέντερ ακολούθησαν πολύ δεξιότερη κοινωνική πολιτική από τους Χριστιανοδημοκράτες του Κολ, ενώ στη Γαλλία οι κυβερνήσεις συνεργασίας Σοσιαλιστών – Κομουνιστών έκαναν περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις από τον γκωλικό Σιράκ. Η Ακροδεξιά ενισχύεται, γιατί τολμά να θίξει πραγματικά προβλήματα που οι «κεντρώες» ελίτ αποσιωπούν, ανεξάρτητα αν οι απαντήσεις της είναι αντιδραστικές ή και παρανοϊκές.

Αν υπάρχει μια κρίσιμη διαφορά σε σχέση με τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη είναι ότι στην Ελλάδα η Αριστερά όχι μόνο είναι πολύ ισχυρότερη, αλλά και δεν έχει υποστεί σε μεγάλο βαθμό τη φθορά της εξουσίας και της συνδιαχείρισης της κρίσης με τις αστικές δυνάμεις. Το γεγονός αυτό της επιτρέπει να εμφανίζεται ως εναλλακτική λύση και στη μνημονιακή βαρβαρότητα και στη νεοφασιστική απειλή, στην αντιμετώπιση της οποίας, άλλωστε, η Αριστερά πάντα πρωτοστατούσε. Αλλά τα δύσκολα είναι μπροστά της και η άμμος στην πολιτική της κλεψύδρα δεν είναι απεριόριστη.

Αναδημοσίευση απο : 

http://tsak-giorgis.blogspot.gr/2013/10/blog-post_3638.html